Hormony płciowe w przebiegu życia
Gruczoły płciowe, tzn. jądra i jajniki są ważne dla wzrostu, rozwoju płciowego i rozmnażania. Potrzebne do tego hormony są takie same u obu płci, jednak ich udział i obszary działania są odmienne. Hormony towarzyszą nam przez całe życie. W odniesieniu do gruczołów płciowych decydującą rolę odgrywają dojrzewanie, u kobiet również cykl miesiączkowy oraz menopauza/andropauza.
Gruczoły płciowe (podobnie, jak i inne) są ściśle kontrolowane przez przysadkę mózgową, która wydziela hormony do podwzgórza, a to steruje resztą gruczołów i narządów.
Hormon luteinizujący (LH)- u kobiet zarządza funkcjami jajników i cyklem menstruacyjnym. Odpowiada za prawidłowe jajeczkowanie. Pobudza ciałko żółte do produkcji progesteronu oraz wspiera tworzenie estrogenów. U mężczyzn odpowiada za produkowanie testosteronu w jądrach. Podwyższony LH może świadczyć o rozpoczęciu okresu menopauzy, tworzeniu cyst w jajnikach lub przypadku usunięcia jajników i rozwijaniu się raka. Podwyższone wartości u mężczyzn świadczą o niedoczynności gruczołów płciowych. Z kolei obniżony poziom hormonu luteinizującego może wskazywać na zaburzenia przysadki mózgowej, anoreksję lub chroniczny stres.
Hormon folikulotropowy (FSH)- odpowiada za tworzenie się jajeczka w jajniku kobiet. Z kolei u mężczyzn tworzy spermę. Podwyższone bądź obniżone wartości będą związane z tymi samymi przyczynami, które występują w przypadku problemów z hormonem luteinizującym.
Estrogen i progesteron. Bez tych dwóch hormonów nie byłoby menstruacji ani rozmnażania. Bardzo ważne jest, aby obydwa były w równowadze, gdyż działają poniekąd antagonistycznie.
| Działanie estrogenu | Działanie progesteronu |
| Odpowiedzialny za rozbudowę śluzówki macicy i dojrzewanie jajeczka | Przygotowuje śluzówkę macicy i doprowadza do jej złuszczenia, gdy nie dochodzi do zapłodnienia. Wspiera rozwój embrionu w czasie ciąży. |
| Odpowiada za okrągłe kształty ludzkiego ciała i rośnięcie piersi | Chroni przed zmianami tkanki piersi (guzy i rak piersi) |
| Odpowiada za przyrost tkanki tłuszczowej i rozkład tłuszczu typowy dla kobiecego ciała | Wspiera rozkład tłuszczów dla pozyskania energii |
| Powstrzymuje wydalanie soli i płynów. Zapewnia tworzenie śluzowatej wydzieliny pochwy przy pobudzeniu seksualnym | Powstrzymuje wydalanie soli i płynów, co może doprowadzać do obrzęków (odkładanie się wody w ciele) |
| Zmniejsza działanie hormonów tarczycy w przemianie materii | Wspiera aktywność i skuteczność hormonów tarczycy |
| Podwyższa ciśnienie krwi | Obniża ciśnienie krwi |
| Podwyższa ryzyko raka szyjki macicy, piersi i jajników | Chroni przed rakiem szyjki macicy, rakiem piersi i jajników |
| Obniża aktywność układu immunologicznego i wywołuje choroby autoimmunologiczne | Działa wzmacniająco na układ immunologiczny i zmniejsza skłonność do alergii i chorób autoimmunologicznych |
| Wspiera wydalanie cynku i zatrzymuje miedź | Normalizuje gospodarkę miedzi i cynku |
Testosteron- to najważniejszy męski hormon płciowy. W dużo mniejszych ilościach występuje jednak także u kobiet. Testosteron wspiera siłę fizyczną, poprzez udział w budowie mięśni i kości. Odpowiada za tworzenie krwi, a także za asertywność. Pomaga w myśleniu przestrzennym i matematycznym, rozkładaniu tłuszczów i podwyższa libido.
Istnieją różne przyczyny braku równowagi hormonalnej i różne jego objawy. Aktualnie najczęstszym zaburzeniem jest dominacja estrogenu i niedobór progesteronu. Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Do głównych przyczyn zalicza się:
– podwyższony poziom insuliny, przez spożywanie zbyt dużej ilości przetworzonych węglowodanów
– stres z chronicznie podwyższonym kortyzolem
– osłabiona wątroba
– przyjmowanie hormonów ze środowiska, wody, mięsa i ksenoestrogenów
– środki antykoncepcyjne i HTZ (hormonalna terapia zastępcza)- to główny problem kobiet
OBJAWY DOMINACJI ESTROGENU U MĘŻCZYZN I KOBIET:
– zmęczenie, drażliwość, wahania nastroju, niecierpliwość,
– lękliwość i depresja
– bezsenność, uderzenia gorąca, skłonność do pocenia się
– spadek libido, wypadania włosów
– przybieranie na wadze, skłonność do odkładania wody w organizmie, obrzęki
– skłonność do alergii i chorób autoimmunologicznych, niedoczynność tarczycy
OBJAWY, TYLKO U KOBIET:
– niepłodność, zaburzenia cyklu miesiączkowego
– napięcia piersi, torbiele w piersiach i jajnikach
– mięśniaki macicy, zwiększone ryzyko zachorowania na raka piersi, jajników i macicy
– wymioty w czasie ciąży i depresja poporodowa
W związku z zaburzeniami gospodarki hormonalnej, wiele osób zmaga się z wymienionymi wyżej dolegliwościami. Hormony działają wspólnie, toteż często zdarza się, że ich role nawzajem się przenikają. Niejednokrotnie kortyzol, jako hormon walki i stresu stara się wesprzeć niedomagające hormony płciowe. W dłuższym okresie czasu dochodzi zatem do tzw. syndromu wypalenia nadnerczy, gdyż układ hormonalny zawsze będzie dążył do poziomu równowagi. Kluczowe w związku z tym staje się zredukowanie wszystkich możliwych przyczyn tej nierównowagi, jako jedyne skuteczne remedium na wyregulowanie gospodarki hormonalnej. Do podstaw naprawy zawsze powinna należeć dieta oraz uzupełnienie niedoborów pokarmowych, na które cierpi się niejednokrotnie latami.